بیان اهداف کلی طرح مرمت و بازسازی خانه تاریخی نبوی
هدف این طرح مرمت و احیاء خانه تاریخی نبوی(سعدالسلطان) است تا بدین ترتیب یاد و خاطره آقا سید مجتبی نبوی به عنوان موسس فرش اعتماد و سلامت قزوین حفظ شده و نیز حیاتی دوباره به این بنای تاریخی بخشیده شود. همچنین این طرح اهداف زیر را نیز دنبال مینماید:
- بازشناسی ارزشهای ملموس و ناملموس خانه تاریخی نبوی سعدالسلطان و نقش آن در میراث فرهنگی شهر قزوین
- پیادهسازی اصول و راهبردهای حفاظت و باززندهسازی شامل حفظ و نگهداری، استحکام بخشی، عملکرد بخشی در حوزه ی معماری خانه تاریخی نبوی سعدالسلطان
- نمایش ارزشهای فرهنگی و بومی شهر قزوین بویژه هنر فرش قزوین
طرح مرمت و احیاء خانه تاریخی نبوی
ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ، ﻫﻤﭽﻮﻥ نگینهای ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺷﮑﻞ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ. یکی ﺍﺯ مهمترین ویژگیهای ﺷﻬﺮ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ، ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺑﻨﺎﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺁﻥ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﺑﺮﯼ ﻣﻨﺤﺼﺮﺍً ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻨﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻨﺎ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻌﯿﺎﺭﻫﺎﯼ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺍﺣﯿﺎﯼ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ، ﻧﻮﻉ ﮐﺎﺭﺑﺮﯼ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﺣﯿﺎﯼ ﺑﻨﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ، ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. خانههای تاریخی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی در دل محلههای قدیمی شهرها، فرصتی برای به نمایش گذاشتن ویژگیهای فرهنگی و سنتی هستند. با این حال خانههای تاریخی، در گذر زمان و در پی تحولات اقتصادی و اجتماعی جامعه، دستخوش تغییرات بسیاری در کالبد و عملکرد خود میشوند، بهگونهای که گاه این تغییرات شدید و ناهنجار است و منجر به طرد بنای موردنظر و درنتیجه از دست رفتن میراث تاریخی آن میشود. این درحالیست که باززندهسازی بناهای ارزشمند تاریخی، متناسب با نیازها و تغییرات حادث شده، امکان حفظ و بهرهبرداری بهینه را از این بناها فراهم میآورد.
باز زنده سازی
باززندهسازی فرایندی هدفمند از مجموعه اقدامات، بهمنظور حفاظت و ارتقای کیفی با حفظ اصالت و یکپارچگی، در بناهای تاریخی است. طی فرایند باززندهسازی، همگن با هویت و اصالت کهن بنا، کاربرد نوینی به آن اعطا و روح تازهای در کالبد آن دمیده میشود. این فرایند زمینه مناسبی فراهم میکند تا علاوه بر حفظ و ارتقای کالبد خانههای تاریخی، با تزریق عملکردی متناسب با نیازهای فعلی جامعه، پویایی آن تضمین شود.
باز زنده سازی در لفظ عامیانه به معنی روح بخشیدن به جا و مکانی است که قبلا در آن حیاط جریان داشته ولی در حال حاضر اینگونه نیست، از نگاهی دیگر باز زنده سازی یعنی احیای بخش های از دست رفته و از بین رفته و در نگاه کای تر به معنای زنده کردن جاهایی است که قبلا وجود داشته و الان وجود ندارد یا نیاز به بازسازی اساسی دارند.
اقامتگاه سنتی
اقامتگاههای سنتی، اقامتگاههایی هستند که در محیط بکر طبیعی، بافتهای روستایی و بافت تاریخی شهرها با رعایت بالاترین استانداردهای زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی و سیمای طبیعی منطقه احداث شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت گردشگران با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده فراهم مینمایند.
خانه نبوی (سعدالسلطان) یکی از خانههای تاریخی قزوین و متعلق به دوره قاجاریه است که ظرفیت مرمت و تبدیل به یک فضای فرهنگی را دارد. این بنا در محله گل بنه(امامزاده علی) و در محدوده شرقی بافت تاریخی قزوین با محوریت خیابان سپه واقع است.
این بنا متعلق به دوره قاجار با الگوی حیاط مرکزی است که دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی و ورودی مفصل شامل جلوخان، سردر، هشتی و دالان است.
خانه نبوی در محیط فرهنگی خانه تاریخی نبوی میتواند به عنوان یکی از خانههای تاریخی و ارزشمند بافت تاریخی و در اتصال با سایر بناها و جاذبههای تاریخی شهر قزوین به عنوان یك زنجیره از اهداف گردشگران برای بازدید از قزوین محسوب گردد و می تواند ظرفیتهای تاریخی، سنتی و فرهنگی شهر قزوین را در خود نمایش دهد.
اقامتگاه سنتی خانه نبوی، یک خانه تاریخی است که در مرمت و تغییرکاربری این خانه تاریخی حفظ ویژگیهای سنتی و معماری بومی خانه درنظر گرفته شده است، به بیانی دیگر تعادل در حفظ ارزشها و کاربری جدید در بخشهای سازه، معماری برقرار میشود. مرمت خانه تاریخی نبوی برمبنای حفظ اصالت در ویژگیهای معماری بومی بنا، اصالت طرح و معماری، مواد و مصالح، کاربری فضاها، ویژگیهای فرهنگی و ناملموس و یکپارچگی بنا صورت میپذیرد. در اقامتگاه خانه نبوی از بزک کردن و نگاه بازاری به بنای تاریخی پرهیز و روشهای مرمت اصولی در خانه سعدالسلطان پیاده شده. با کاربرد روشهای سنتی دیوارچینی، دقت در انتخاب مصالح همخوان، اجرای درست تزئینات معماری و چیدمان داخلی در گردشگران و مهمانان این هتل خاطرهای به یادماندنی از اقامت در خانه تاریخی نبوی به جا خواهد ماند.
اقامتگاه سنتی نبوی، در بستر یک خانه تاریخی
خانه تاریخی نبوی، یک اقامتگاه سنتی است که برمبنای تجربه سبک زندگی در خانههای قاجاری و فرهنگ و سنتهای شهر قزوین شکل گرفتهاست. تمامی خدمات و فعالیتهای گردشگری تعریف شده در اقامتگاه خانه نبوی منطبق با ساختار بومی، محلی و فرهنگی منطقه قزوین است. فعالیتهای مختلفی مانند ارائه غذا و نوشیدنی محلی، فروش صنایع دستی، اجرای نمایش و موسیقی سنتی، برگزاری رویدادها و جشنها و آیینهای سنتی قزوین و تورها و فعالیتهای گردشگری در اقامتگاه خانه نبوی صورت میگیرد، همچنین سایر مراسمات ایرانی از جمله جشن یلدا، چهارشنبه سوری، جلوس عیدانه نوروز و مواردی ازین دست در اقامتگاه سنتی خانه نبوی اجرا میشود. البته این موارد بر اساس اولویت های در نظر گرفته شده و به مرور زمان قابل اجرا می باشد.
این اقامتگاه با رعایت بالاترین استانداردهای مرمت و احیاء بنای تاریخی سعدالسلطان، به عنوان یکی از خانههای تاریخی موجود در مرکز تاریخی شهر قزوین مرمت و قرار میگیرد و زمینه حضور و اقامت گردشگران با کیفیتی مناسب و تعریف شده فراهم مینماید.
قابلیتها و نوآوریهای به کار رفته در اقامتگاه خانه نبوی عبارت است از:
خانه نبوی، یک خانه قاجاری تمام عیار
اقامتگاه خانه نبوی در یک بنای تاریخی متعلق به دوره قاجار قرار گرفته است که سبک معماری آن در شکل اصیل و یکپارچه خود حفظ شده و صرفا مورد مرمت قرار گرفتهاست، الگوی معماری حیاط مرکزی، حیاط بیرونی و اندرونی، ورودی مفصل و معمارانه، آّب انبار، مطبخ و زیرزمینهای خانه در شکل اولیه و اصیل آن حفظ شدهاست و بازسازیهای صورت گرفته کاملا منطبق با سبک معماری قاجاری است.
علاوه بر حفظ و تاکید بر سبک معماری بنا، با چیدمان و دکوراسیون خاص این دوره در اقامتگاه خانه نبوی فضای تاریخی این دوره بازسازی میشود و تجربه حس زندگي در دوران قاجاریه را به مخاطب ارائه ميشود. اتاقهای هتل در قالب شاهنشين، ارسی خانه، سه دری خانه، صندوق خانه تعریف میشود.
تجربه زندگی در تاریخ کهن و نشستن بر دار قالی
در اقامتگاه تاریخی نبوی فرش دست بافت ایرانی زینت بخش فضاهای مختلف هتل خواهد بود. در گذشته فرش اعتماد قزوین بخش مهمی از تاریخ این بنا بودهاست. روزگاری در این خانه دارهای قالی برپا بوده و مرضیه بیگم و محبوبه بیگم، دختران سید مجتبی نبوی مشغول اداره امور بودند و بافندگان بسیاری زیر نظر آنها کار میکردند. هنور آوای خوش نقشه خوانی به آواز از گوشه گوشه این بنا به گوش میرسد. مهمانان امروز هتل میتوانند چندی بر پای دارقالی بنشینند و گره بزنند و شانه بکشند و تکهای از هنر احیا شده فرش اعتماد را با خود به یادگاری ببرند.